Activating Pasts, Practising Futures
Hier kun je ‘Rijksakademie op de kaart’ kopen en als je naar beneden scrolt de gratis podcasttour van Hans Aarsman afspelen of downloaden.
De stadsplattegrond ‘Rijksakademie op de kaart, 150 jaar beelden in Amsterdam’ bevat circa 450 werken in de publieke ruimte van kunstenaars die vanaf 1870 tot nu aan de Rijksakademie verbonden waren.
Practising Futures
Turn on. Tune In. RijksRadio. Een doorlopende serie radio uitzendingen in samenwerking met Ja Ja Ja Nee Nee Nee.
Activating Pasts, Practising Futures
Tijdens 2020 nemen verschillende Rijksakademie alumni de RA Instagram over met beelden en verhalen uit hun eigen praktijk.
Activating Pasts, Practising Futures
Vanwege de huidige maatregelen met betrekking tot Covid-19 moeten we helaas onze tentoonstelling 'Live uit de Rijksakademie, een curiositeitenkabinet ter ere van 150 jaar artistieke praktijk in heden en verleden' en de presentatie van onze Artist Edition uitstellen.
Activating Pasts, Practising Futures
Rijksakademie-alumnus Kévin Bray werd door ontwerper Roosje Klap gevraagd om met haar een visuele impressie te maken van 150 jaar Rijksakademie, in opdracht van het ministerie van OCW.
Activating Pasts, Practising Futures
Ter ere van wat Constant Nieuwenhuys’ honderdste verjaardag zou zijn geweest, delen we twee van zijn vroege werken uit onze collectie.
Activating Pasts, Practising Futures
Vandaag verschijnt ‘Rijksakademie op de kaart, 150 jaar beelden in Amsterdam’, een Amsterdamse stadsplattegrond met daarop 441 kunstwerken in de openbare ruimte van de hand van kunstenaars die de afgelopen 150 jaar aan de Rijksakademie verbonden waren.
Activating Pasts, Practising Futures
Een selectie werken die te vinden zijn op 'Rijksakademie op de kaart'.
Activating Pasts, Practising Futures
In september start Rijksakademie-alumnus Arvo Leo (RA 17/18) zijn artist residency vanuit de Salmhuisjes in ARTIS.
Activating Pasts, Practising Futures
In het kader van ons 150-jarig bestaan hebben we gekeken naar de afdruk die de Rijksakademie heeft gehad op de stad Amsterdam.
Activating Pasts, Practising Futures
We zijn jarig! Op 26 mei, precies 150 jaar geleden, werd de Rijksakademie bij wet opgericht door Koning Willem III. We vieren dat tot en met mei 2021 met het jubileumprogramma 'Activating Pasts, Practising Futures. Maar we hebben ook een verlanglijstje gemaakt, voor als je iets wilt geven.
Activating Pasts
Op 26 mei 1870 werd de Rijksakademie bij wet opgericht door Koning Willem III.
Practising Futures
Afgelopen februari organiseerden we samen met Witte de With Center for Contemporary Art de lezing ‘Notes on Ososma: imagining spaces’ door kunstenaar en onderzoeker Charl Landvreugd, waarin hij zijn artistieke praktijk, onderzoek en gedachten over toekomstige taal met ons deelden. Je kunt de gehele lezing hier bekijken.
Activating Pasts
Rijksakademie-alumni John Rädeckers en Paul Grégoire’s bijdragen aan het Nationaal Monument op de Dam, met een niet onbelangrijke rol voor kunstenaarsmodel Truus Trompert
Practising Futures
Afgelopen maart gaven kunstenaarsduo Pauline Boudry en Renate Lorenz een artist talk over hun recente presentatie op de Biënnale van Venetië, 'Moving Backwards'. Je kunt de gehele talk hier bekijken.
Activating Pasts
1986: het begin van onze videokunst-collectie
In het midden van de jaren 80 worden de eerste videowerken toegevoegd aan de collectie van de Rijksakademie.
Activating Pasts, Practising Futures
Hollandse Meesters in de 21e eeuw
Kunstenaars Femmy Otten en Mounira Al Solh zijn het onderwerp van twee nieuwe portretten in de serie ‘Hollandse Meesters in de 21e eeuw’.
Practising Futures
Agnieszka Polska: Love Bite
Het Frye Art Museum presenteert een online selectie van videowerken uit de solotentoonstelling 'Love Bite' van Rijksakademie alumna Agnieszka Polska.
Practising Futures
Micro Art Online #1
Voor Metropolis M schrijft Rijksakademie resident Lotte van Geijn over hedendaagse kunst in onrustige tijden.
Practising Futures
Samen met kunstenaar Frederique Pisuisse runt Rijksakademie resident Saemundur Thor Helgason de online tentoonstellingsruimte Cosmos Carl – Platform Parasite.
Practising Futures
Sinds de sluiting van hun deuren, zoeken kunstinstellingen naar nieuwe manieren om hun projecten, tentoonstellingen en collecties thuis toegankelijk te maken. De tentoonstelling 'invented traditions / imagined communities' van Rijksakademie resident Silke Schönfeld bij Gemeinde Köln is dan ook nu online te bezoeken.
Activating Pasts, Practising Futures
Net als veel andere culturele instellingen, hebben de recente ontwikkelingen rond het Covid-19 virus ons ertoe gebracht om de activiteiten die de Rijksakademie had gepland, te herzien.
Practising Futures
In het kader van ons 150 jarig bestaan en de daaraan gerelateerde evenementen, hebben we kunstenaars Pauline Boudry en Renate Lorenz uitgenodigd om te praten over hun recente presentatie op de Biënnale van Venetië, ‘Moving Backwards’. Het werk stelde onder meer de modernistische noties van vooruitgang en lineaire tijd ter discussie.
Activating Pasts
Affiches, aankondigingen van performances, georganiseerd in 1980 door het Studium Generale; de theorie afdeling van de Rijksakademie.
Practising Futures
Op donderdag 20 februari deelt kunstenaar en onderzoeker Charl Landvreugd zijn artistieke praktijk, zijn onderzoek en gedachten over toekomstige taal.
Practising Futures
Het 150-jarig bestaan van de Rijksakademie was aanleiding om de eigen huisstijl grondig te herzien. Hoe worden de plannen voor de toekomst omgezet in een visuele taal?
Activating Pasts
Op deze foto, waarschijnlijk genomen door kunstenaar H.M. Krabbé, staan Jan Bronner (professor beeldhouwkunst), Helena C. Bastert (student 1911–1916?) en Jaap Kaas (student 1914–1920) afgebeeld.
Practising Futures
Om het 150-jarig bestaan en de lancering van het programma ‘Activating Pasts, Practising Futures’ te vieren, nodigde de Rijksakademie alumnus Ade Darmawan uit om een lezing te houden voor onze nieuwe residents.
Activating Pasts, Practising Futures
Een selectie werken die te vinden zijn op 'Rijksakademie op de kaart'.
Op 'Rijksakademie op de kaart' vind je werk van Jan Toorop, Hildo Krop, Constance Wibaut, Constant en Karel Appel, maar ook van een hedendaagse generatie alumni, zoals Aam Solleveld, Fernando Sánchez Castillo, Ebru Özseçen, Amalia Pica en Papa Adama. Achter elk beeld, gevelsteen, monument of installatie, schuilt een verhaal; over de kunstenaar, over het maakproces, over beelden die kwijtraakten of verplaatst werden, of soms ook over controverse rondom de aanwezigheid ervan in de stad.
Wij belichten hier een viertal beelden die actueel zijn:
'Nationaal monument slavernijverleden' van Erwin de Vries in het Oosterpark – gisteren, 1 juli, was de jaarlijkse nationale herdenking van de afschaffing van de slavernij.
'Monument Indië-Nederland' (tot 2004 ‘Van Heutsz monument’) van Frits van Hall op het Olympiaplein – dit omstreden monument staat wederom ter discussie;
'De baadster' van Hildo Krop op de gevel van het Marnixbad – het is dit jaar Hildo Krop 2020 jubileumjaar;
'Tulpen Palepai' van Jennifer Tee op Metrostation Centraal – zij won afgelopen vrijdag de Amsterdamprijs voor de Kunst 2020 in de categorie 'Bewezen kwaliteit'.
De Surinaamse schilder en beeldhouwer Erwin de Vries (1929-2018) studeerde van 1958 tot 1960 aan de Rijksakademie. Hij is met meerdere kunstwerken op de kaart terug te vinden. Zijn meest bekende werk is ongetwijfeld het ‘Nationaal monument slavernijverleden’ in het Oosterpark (2002). Elk jaar vindt hier op 1 juli de nationale herdenking van de afschaffing van de slavernij plaats (1 juli 1863), afgelopen woensdag in een aangepast karakter vanwege Covid-19. De drie verschillende beelden waar het monument uit bestaat, representeren het verleden (de verschrikkingen van de slavernij), het heden (het doorbreken van de ketens), en de toekomst (de geheel bevrijde mens). Het ontwerp van het monument schijnt De Vries in een kleine twee uur in klei geboetseerd te hebben. De Vries werd in 2009 benoemd tot ereburger van Amsterdam. In zijn zestig jaar omvattende carrière maakte hij naast schilderwerk vele borstbeelden van onder meer Anton de Kom, Joop den Uyl en Toon Hermans. Zijn beeld van Elieser (uit 2013), een tot slaaf gemaakte Afrikaan die na zijn dood in 1629 een graf kreeg op de joodse begraafplaats Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel, werd eind juni tijdens een herdenking van de Surinaamse gemeenschap besmeurd met de racistische leus WLM (White Lives Matter).
Al bij de realisatie in 1935 was het Monument Indië-Nederland, toen nog Van Heutsz-monument, op het Olympiaplein controversieel. Militair bevelhebber en gouverneur-generaal Joannes van Heutsz, mocht dan wel de bewondering van Koningin Wilhelmina genieten, hij was ook ‘de slachter van Atjeh’, verantwoordelijk voor vele duizenden doden, inclusief vrouwen en kinderen, tijdens zijn uiterst gewelddadige verovering van de Indonesische provincie Atjeh, ten tijde van het Nederlandse koloniale bewind. Met het verstrijken van de jaren nam de weerstand tegen het monument toe. Het werd meerdere malen beklad en vernield en in 1967 en 1984 deden actiegroepen pogingen om het monument op te blazen. Ook de plaquette met de beeltenis van Van Heutsz werd ontvreemd (en nooit meer teruggevonden). Pas in 1997 begint stadsdeel Oud-Zuid na te denken over een nieuwe betekenis voor het monument. En het duurt nog eens acht jaar voor de naam en functie in 2004 daadwerkelijk gewijzigd worden. Geen ereteken meer voor Van Heutsz, maar "een gedenkteken dat de relatie tussen Nederland en Indië tijdens de koloniale periode in herinnering roept". Afgelopen juni werd – in het kielzog van de Black Lives Matters-protesten – het monument bekogeld met rode verfbommen, waarmee de aanwezigheid van dit monument opnieuw ter discussie wordt gesteld. De maker van het omstreden werk was opmerkelijk genoeg communist Frits van Hall (1899-1945). Het blijft een vraag waarom hij de opdracht destijds aannam. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Van Hall actief in het kunstenaarsverzet. Hij werd opgepakt en naar Auschwitz gedeporteerd. Na de ontruiming van het kamp werd hij tijdens de dodenmars gefusilleerd.
Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat beeldhouwer Hildo Krop (1884-1970) overleed. 2020 is dan ook officieel Hildo Krop-jaar. Vier decennia was hij in dienst van de gemeente. In 1956 leverde hem dat de eretitel ‘stadsbeeldhouwer’ op. Aan Krop zou eigenlijk een hele kaart gewijd kunnen worden, zo veel gevelstenen, brugsculpturen en standbeelden van deze voormalige banketbakker sieren de straten van Amsterdam. Zoveel zelfs (meer dan honderd werken totaal) dat ervoor gekozen is zijn reliëfs niet in de kaart op te nemen. Ruim twintig andere beelden staan er wel op, waaronder ‘De baadster’ (1954). Begin jaren vijftig kreeg Krop de opdracht een beeld te maken voor het Marnixbad. Het werd een vijf meter hoog naakt vrouwfiguur met lang golvend haar dat aan de gevel aan de straatzijde werd geplaatst. Bij de verbouwing van het zwembad in 2005 werd besloten het beeld te slopen. Maar Krops kleinzoon stak hier een stokje voor en eiste dat het beeld herplaatst werd. Hij kreeg zijn zin, maar vervolgens was het beeld ‘kwijt’. Het werd pas in 2019 teruggevonden. Het hangt nu een stuk minder prominent aan de waterzijde, boven de nooduitgang… Hans Aarsman besteedt ook aandacht aan ‘De baadster’ in aflevering 6 van zijn podcast ‘Er is maar één ding. En dat is alles.’
Een van de meer recentere werken op de kaart is ‘Tulpen Palepai’ van Jennifer Tee (1973), dat sinds 2018, in aanloop naar de opening van de Noord/Zuidlijn, een wand van de metrohal op het Centraal Station siert. Het werk is een gedigitaliseerde mozaïek van gedroogde en opgeplakte tulpenblaadjes en is gevormd als palepai, een Indonesisch ceremonieel wandkleed, of scheepsdoek, met vaak een schip erop als overheersend motief. Voor Tee, resident aan de Rijksakademie in 2000 en 2001, kwamen er veel persoonlijke verhalen samen in dit werk. Haar grootvader en overgrootvader werkten beiden in de tulpenhandel, en haar vader kwam in 1950 samen met zijn ouders en zus per schip uit Indonesië naar Nederland. 100.000 tulpenblaadjes, vijftien tulpenkwekers en zes kunstenaars kwamen te pas aan de totstandkoming van het werk. De blaadjes werden eerst geplukt, vervolgens op kleur en grootte geselecteerd en tot slot gedroogd in een speciale cabine voordat het eigenlijke ‘maken’ van het kunstwerk kon beginnen. Tee won afgelopen week de Amsterdamprijs voor de Kunst 2020 in de categorie ‘Bewezen kwaliteit’.
'Rijksakademie op de kaart' is verkrijgbaar in het Nederlands en Engels en is voor €4,95 te koop. Hier kun je ook de podcastserie van Hans Aarsman gratis afspelen of downloaden (alleen in het Nederlands).